Promotie | Suzanne Bogaerds

Promotie

Op maandag 5 juni om 10:15 mag ik mijn proefschrift (Text structure instruction in Dutch primary education: Building bridges between research and practice) gaan verdedigen aan de Universiteit Utrecht. Via deze link kom je bij de pagina waarop ook de livestream te bekijken is.

Mini-samenvatting

In de kleinst mogelijke notendop laat mijn onderzoek het volgende zien:

(1) Onderwijs over tekststructuur kan goed worden gedaan bij leerlingen in groep 6 t/m 8: het zorgt voor positieve effecten op leesvaardigheid, de duidelijkste effecten op uitkomstmaten zoals samenvatten en onthouden.

(2) De huidige lesmaterialen voor begrijpend lezen (groep 6 & 7) bieden versmalde en versnipperde kennis aan over tekststructuur zonder concrete handvatten die leerlingen nodig hebben voor diep tekstbegrip. Bovendien is de wijze waarop leesstrategieën worden aangeboden op veel punten niet effectief.

(3) Met intensieve begeleiding kunnen we als onderzoekers en leerkrachten samen lesmaterialen ontwikkelen over tekststructuur. Maar dit is een tijdrovend en ingewikkeld proces. Er ligt een taak bij educatieve uitgevers om helder gestructureerde teksten te schrijven voor het onderwijs én bij pabo’s/nascholingsinstanties om leerkrachten van méér vakdidactische kennis over begrijpend lezen te voorzien.

(4) De effectiviteit van mijn TOP-lessenserie over tekststructuur is aantoonbaar: leerlingen gaan meer vooruit op samenvatten, schrijven en diverse maten voor leesvaardigheid dan leerlingen die het reguliere curriculum voor begrijpend lezen volgden. Toch konden we dit maar bij een deel van de interventiegroepen aantonen, niet bij iedereen. Mogelijk hadden sommige leerkrachten meer handvatten en begeleiding nodig om tot een goede implementatie te komen.

(5) Als we kijken naar de implementatie van de lessen over tekststructuur, dan zien we dat leerkrachten er erg graag mee werken. Toch blijkt het nog lastig voor leerkrachten om aan metacognitieve kennis te werken (bijv. leerlingen echt laten nadenken over het leesproces) en dat er ook in de didactische aanpak (bijv. het goed begeleiden van samenwerkend leren bij leeslessen) nog verbeterpunten mogelijk zijn. Dit soort inzichten zijn belangrijk om mee te nemen in het ontwerp van toekomstige lesmaterialen en modules/trajecten voor leerkrachtprofessionalisering.